อารยะธรรมแว๊นเดิ้ล (Vandal) เป็นชนเผ่าหนึ่งในเยอรมันตะวันออก ซึ่งปรากฏตัวในอาณาจักรโรมันในศตวรรษที่ 5 ซึ่งครั้งหนึ่งพวกวันดาลเคยสร้างอาณาจักรบริเวณตอนเหนือของ แอฟริกา พวกเขาถูกรู้จักมากที่สุดในเหตุการณ์ปี ค.ศ. 455 ซึ่งชาวแว็นเดิ้ล มีส่วนที่ทำให้อาณาจักรโรมันล่มสลาย ซึ่งเป็นชนเผ่าทีี่มักถูกนักประวัติศาสตร์ตำหนิ คำว่า Vandal,Vandalism ในภาษาอังกฤษ จึงมีความหมายว่า “ผู้ทำลายอารยธรรม” แม้ว่าในยุคนัน้ไม่ใช่เพียงแต่แว๊นเดิ้ลเท่านั้นที่รุกรานโรมัน แต่ยังมีเผ่าอื่นๆ เช่น ไวกิ้ง โกท์ธ(Goth) ที่ร่วมกัน นักประวัติศาสตร์บางท่านชี้ว่าแว๊นเดิ้ลเป็นส่วนหนึ่งของอารยธรรม …